शेतातील चारा आणि भाजीपाला विकून कष्टाने करोडोंचा व्यवसाय उभा केला: Farmer success story
आज आपण महाराष्ट्रातील (Maharashtra) उमेश देवकर या युवकाच्या कष्टाची भरारी जाणून घेणार आहोत. पुण्याजवळील वडगाव आनंद येथील रहिवासी उमेश यांनी 1999 मध्ये यांत्रिक अभियांत्रिकी पदवी पूर्ण केली. त्यांनी त्यांची पदवी खूप चांगल्या गुणांनी घेतली. त्यामुळे चांगली नोकरी मिळण्याची अपेक्षा होती. परंतु असे काहीही झाले नाही.
उमेशने मुंबईत (mumbai) सेल्समन म्हणून अवघ्या 3500 रुपये पगारावर सुरुवात केली. काही वर्षे काम केल्यानंतर उमेश गावी परतला आणि कुटुंबाची शेती करू लागला.
शेतीत (farming) नफा-तोटा मिळत होता. तो जगण्याइतकी कमाई करत होतो. आणखी कमाई करण्यासाठी त्यांनी चारा विकण्यास सुरुवात केली. ते म्हणतात “आमच्या भागात उसाची भरपूर लागवड आहे. त्यातून चाराही बनवला जातो, म्हणून मी काही मोठ्या ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांकडून चारा विकत घ्यायचो आणि आजूबाजूच्या डेअरी फार्मवर विकायचो. हे काम शेतीसोबतच दीर्घकाळ चालू राहिले. त्यानंतर मी ट्रान्सपोर्ट व्यवसायात सामील व्हावे म्हणून काही पैसे वाचवून आणि कर्ज घेऊन टेम्पो खरेदी केला”.
ते त्यांची स्टोरी सांगताना म्हणतात. भाजीपाला घेऊन त्यांनी भांडुप गाठले. तिथे एका सोसायटीबाहेर त्याने आपली गाडी उभी केली आणि काही वेळातच त्याची भाजी विकली गेली. इथून त्याची प्रगती सुरू झाल्याचे समजले. यानंतर उमेशने मागे वळून पाहिले नाही. त्यांनी आधी भांडुप आणि नंतर मुलुंडमध्ये अशा प्रकारे भाजीपाला विकायला सुरुवात केली. आदल्या रात्री सगळ्या ताज्या भाज्या तोडून स्वच्छ करायचो आणि सकाळी लवकर शहरात पोहोचायचे. त्यानंतर वेगवेगळ्या ठिकाणी हातगाड्या उभ्या करून भाजीपाला विकायचा. अनेक तास उन्हात उभे राहायचे आणि संध्याकाळी गावात पोहोचल्यावर दुसऱ्या दिवसाची तयारी करायची. असे दिवस होते जेव्हा मी दोन तीन दिवस झोपू शकलो नाही.
उमेशची मेहनत रंगली आणि ग्राहक त्याच्याशी जोडू लागले. त्यानंतर त्यांनी भांडुप आणि मुलुंडच्या वेगवेगळ्या भागात छोटी दुकाने भाड्याने घेऊन आपले दुकान सुरू केले. ठराविक जागा असल्याने लोक त्याच्याशी व्हॉट्सअॅपवरही कनेक्ट होऊ लागले. बरेच लोक त्यांना होम डिलिव्हरीसाठी देखील विचारू लागले.
आज त्याचा करोडोंचा व्यवसाय आहे.
उमेशने ‘फार्म टू होम’ (farm to home) नावाने आपली फर्म नोंदणीकृत करून घेतली. काही वेळातच त्यांचे ग्राहक वाढू लागले आणि त्यासोबत त्यांची उत्पादनेही वाढू लागली. त्यांच्याकडून नियमितपणे भाजीपाला खरेदी करणारे ग्राहक त्यांना डाळी, तेल इत्यादी पुरवू शकतात का, असे विचारतात. अशा परिस्थितीत उमेशने आपल्या ग्राहकांना नकार देण्याऐवजी आपल्या परिसरातील छोट्या-मोठ्या प्रोसेसिंग युनिटशी (processing unit) संपर्क साधून त्यांची उत्पादने (product) ग्राहकांपर्यंत नेण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे उमेशच्या व्यवसायाबरोबरच त्याच्या ग्राहकांची संख्याही वाढली. 2020 मधील लॉकडाऊनने त्यांच्या व्यवसायाला खूप पुढे नेले. सर्व लोक आपापल्या घरात कोंडलेले असताना आजूबाजूचे लोक त्यांच्याशी सतत भाजीपाला, रेशन इत्यादीसाठी संपर्क करत होते. यादरम्यान त्यांनी त्यांची ऑनलाइन वेबसाइट www.ekrushk.com सुरू केली.
यामुळे लोक थेट त्यांच्याकडून ऑर्डर देतात आणि ते त्यांच्या घरी सामान पोहोचवतात. त्यांची सेवा आज मुंबई आणि ठाण्यात उपलब्ध असल्याचे त्यांनी सांगितले. सुमारे 3000 ग्राहक त्यांच्याशी निगडीत आहेत. याशिवाय तो आपल्या गावातील व परिसरातील सुमारे 50 लहान-मोठ्या शेतकऱ्यांकडून फळे, भाजीपाला, कडधान्ये आदींची खरेदी करून ग्राहकांपर्यंत पोचवत आहे.
सध्या आमची दोन-तीन ठिकाणी किरकोळ विक्री केंद्रे आहेत जिथे आम्ही आठवड्यातून एकदा भाजीपाला विकतो. आमची भाजी जवळपास आठवडाभर चांगली राहते कारण मी ताज्या भाज्या शेतातून (farming) उचलतो आणि थेट लोकांपर्यंत पोहोचवतात. आज उमेश आपल्या बिझनेसमधून 30 लोकांना काम देत आहे. यावर्षी त्यांची उलाढाल अडीच कोटी रुपये होती आणि येत्या वर्षात ती आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे.